เม็ดเลือดขาวสูง บ่งบอกความผิดปกติอะไรบ้าง scaled

เม็ดเลือดขาวสูง บอกความผิดปกติอะไรบ้าง

ภาวะเม็ดเลือดขาวสูง (Leukocytosis) คือ ภาวะที่ร่างกายมีเม็ดเลือดขาวมากกว่า 11,000 เซลล์/ไมโครลิตร ปกติแล้วผู้ใหญ่ทั่วไปจะมีเม็ดเลือดขาวอยู่ระหว่าง 4,000-11,000 เซลล์/ไมโครลิตร 

มีคำถามเกี่ยวกับ เม็ดเลือดขาวสูง? สอบถามฟรีทาง LINE รับคำตอบได้ทันที ตลอด 24 ชั่วโมง เพื่อความสบายใจของคุณ

นอกจากนี้ สภาวะร่างกายหรืออายุที่แตกต่างกันก็จะทำให้จำนวนเม็ดเลือดขาวไม่เท่ากันด้วย ก็คือ  

  • ทารก 5,000–38,000 เซลล์/ไมโครลิตร
  • ผู้ที่กำลังตั้งครรภ์ 5,800–13,200 เซลล์/ไมโครลิตร

เม็ดเลือดขาวที่ตรวจวัดเบื้องต้นจากห้องปฏิบัติการได้มี 5 ชนิด ไล่จากจำนวนมากไปน้อย ได้แก่ นิวโทรฟิล (Neutrophil) ลิมโฟไซต์ (Lymphocyte) โมโนไซต์ (Monocyte) อีโอซิโนฟิล (Eosinophil) และเบโซฟิล (Basophil) ซึ่งแต่ละชนิดจะมีหน้าที่ในการกำจัดเชื้อโรคที่แตกต่างกัน  

แม้ว่าเม็ดเลือดขาวจะเป็นตัวสร้างภูมิคุ้มกันที่คอยปกป้องร่างกายจากเชื้อโรคและสิ่งแปลกปลอมต่าง ๆ แต่หากมีจำนวนเยอะมากผิดปกติก็อาจเป็นตัวบ่งบอกว่า ร่างกายกำลังเผชิญกับอาการผิดปกติบางอย่าง เช่น การอักเสบ หรือการติดเชื้อ 

อาการของภาวะเม็ดเลือดขาวสูง

หากเม็ดเลือดขาวสูงขึ้นเพียงเล็กน้อย มักไม่แสดงอาการผิดปกติใดๆ แต่หากเม็ดเลือดขาวสูงมาก ก็อาจพบอาการที่เกิดจากการตอบสนองของภูมิคุ้มกันผิดปกติได้ เช่น

  • มีไข้
  • วิงเวียน หน้ามืด
  • อ่อนแรง
  • ปวดเมื่อยตามแขนขา
  • เหงื่อออกมาก
  • หายใจลำบาก
  • มีเลือดออกหรือรอยฟกช้ำตามผิวหนัง
  • เบื่ออาหาร
  • น้ำหนักลดโดยไม่มีสาเหตุ

อาการเหล่านี้เป็นอาการทั่วไปที่เกิดได้จากความเจ็บป่วยต่าง ๆ ได้เช่นกัน หากพบความผิดปกติควรไปพบแพทย์ เพื่อตรวจหาสาเหตุและรักษาให้ถูกวิธี 

ภาวะเม็ดเลือดขาวสูงเกิดจากอะไร 

ภาวะเม็ดเลือดขาวสูงมักเกิดจากการติดเชื้อ ทำให้ร่างกายสร้างเม็ดเลือดขาวจำนวนมากขึ้นมาช่วยกำจัดเชื้อโรค โดยชนิดของเม็ดเลือดขาวแต่ละชนิดอาจบอกถึงการติดเชื้อที่แตกต่างกัน นอกจากการติดเชื้อแล้ว สาเหตุอื่น ๆ ที่พบได้ เช่น การอักเสบ การใช้ยาบางตัว และระบบภูมิคุ้มกันผิดปกติ 

  • เม็ดเลือดขาวชนิดนิวโทรฟิลสูง มักเกี่ยวข้องกับการติดเชื้อแบคทีเรีย
  • เม็ดเลือดขาวชนิดลิมโฟไซต์สูง มักเกี่ยวข้องกับการติดเชื้อไวรัส ยกเว้นเชื้อเอชไอวี (HIV) ที่มีเซลล์เป้าหมายเป็นเม็ดเลือดขาวลิมโฟไซต์ จึงอาจทำให้ผู้ติดเชื้อเอชไอวีพบเม็ดเลือดขาวชนิดลิมโฟไซต์ต่ำลงแทน ไม่ใช่สูงขึ้น  
  • เม็ดเลือดขาวชนิดอีโอซิโนฟิลสูง มักเกี่ยวข้องกับการติดเชื้อหนอนพยาธิหรือปรสิต
  • เกิดการอักเสบ เป็นกลไกที่ร่างกายตอบสนองเมื่อเกิดการอักเสบด้วยการผลิตเม็ดเลือดขาวเพิ่มขึ้น 
  • ความผิดปกติของภูมิคุ้มกัน เช่น มีภูมิคุ้มกันไวผิดปกติ เป็นโรคแพ้ภูมิตัวเองหรือที่เรียกว่า โรคเอสแอลอี (Systemic Lupus Erythematosus: SLE) ก็อาจทำให้ร่างกายสร้างเม็ดเลือดขาวมากขึ้นได้  
  • ไขกระดูกผิดปกติ ไขกระดูกเป็นอวัยวะที่ผลิตเซลล์เม็ดเลือดขาว ถ้าไขกระดูกทำงานผิดปกติ ก็อาจส่งผลต่อปริมาณการสร้างเม็ดเลือดขาวได้ โดยอาจจะสร้างมากขึ้นหรือน้อยลงก็ได้
  • เป็นโรคภูมิแพ้ เมื่อสัมผัสกับสารที่กระตุ้นอาการแพ้ เช่น อาหาร ขนสัตว์ ร่างกายจะตอบสนองด้วยการสร้างเม็ดเลือดขาวมากขึ้น โดยเฉพาะชนิดเบโซฟิล
  • เป็นผลจากยาบางชนิด เช่น ยาที่กระตุ้นการตอบสนองของภูมิคุ้มกัน และยาสเตียรอยด์ (Steroid)
  • มีความเครียด วิตกกังวล อารมณ์แปรปรวน
  • เป็นมะเร็งเม็ดเลือดขาว 

เป็นมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดใด ทำให้เกิดภาวะเม็ดเลือดขาวสูง

  • มะเร็งเม็ดเลือดขาวแบบเฉียบพลัน ปกติเซลล์ตัวอ่อนของเม็ดเลือดขาวจะอยู่ในไขกระดูกเท่านั้น แต่ถ้าเป็นมะเร็งเม็ดเลือดขาวแบบเฉียบพลัน เซลล์ตัวอ่อนจะหลุดออกมาในกระแสเลือดเป็นจำนวนมาก 
  • มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเรื้อรัง มักพบเซลล์ตัวเต็มวัยของเม็ดเลือดขาวในกระแสเลือดสูงมากกว่าปกติ 2–5 เท่า และมีเซลล์ตัวอ่อนของเม็ดเลือดขาวปะปนมาด้วย 

การตรวจวัดจำนวนเม็ดเลือดขาว

ปกติแล้ว ในการตรวจร่างกายทั่ว ๆ ไป เราไม่จำเป็นต้องตรวจวัดเม็ดเลือดขาว เว้นแต่ว่าแพทย์ต้องใช้จำนวนเม็ดเลือดขาวมาช่วยยืนยันการวินิจฉัยอาการผิดปกติบางอย่างของผู้ป่วย 

มีคำถามเกี่ยวกับ เม็ดเลือดขาวสูง? สอบถามฟรีทาง LINE รับคำตอบได้ทันที ตลอด 24 ชั่วโมง เพื่อความสบายใจของคุณ

การตรวจวัดเม็ดเลือดขาวจะใช้วิธีการตรวจนับเม็ดเลือดอย่างสมบูรณ์ เพื่อแยกจำนวนเม็ดเลือดขาวแต่ละชนิดออกมา ร่วมกับการตรวจสเมียร์เลือด (Blood smear) ที่จะแสดงลักษณะเซลล์ของเม็ดเลือดขาวให้ดูด้วย

ค่าปกติของจำนวนเม็ดเลือดขาว คือ 4,000–11,000 เซลล์/ไมโครลิตร โดยเม็ดเลือดขาวแต่ละชนิดจะมีสัดส่วนไม่เท่ากัน คิดเป็น นิวโทรฟิล 40-60% ลิมโฟไซต์ 20–40% โมโนไซต์ 2–8% อีโอซิโนฟิล 1–4% และเบโซฟิล 0–1%

การรักษาภาวะเม็ดเลือดขาวสูง 

ถ้าจำนวนเม็ดเลือดขาวสูงขึ้นเล็กน้อยและไม่มีอาการรุนแรงอะไร ถือเป็นการตอบสนองตามปกติของร่างกาย ไม่จำเป็นต้องรักษา 

แต่ถ้ามีอาการป่วยต่าง ๆ อย่างการเป็นไข้ อ่อนเพลีย ผื่นขึ้น ต้องไปให้แพทย์วินิจฉัยหาสาเหตุและรักษาตามอาการ เช่น ถ้าติดเชื้อ แพทย์จะจ่ายยาต้านไวรัส ยาปฏิชีวนะ หรือยาถ่ายพยาธิให้ ถ้ามีอาการแพ้ แพทย์จะจ่ายยาแก้แพ้ หรือถ้าเป็นมะเร็งเม็ดเลือดขาว ก็ต้องให้ยาเคมีบำบัดและฉายรังสี 

กรณีที่มีเม็ดเลือดขาวสูงกว่า 100,000 เซลล์/ไมโครลิตร อาจต้องรักษาโดยการเปลี่ยนถ่ายพลาสมา เพื่อไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อน

วิธีป้องกันไม่ให้เม็ดเลือดขาวสูง

เม็ดเลือดขาวที่สูงขึ้นเป็นการตอบสนองของภูมิคุ้มกันร่างกายจากสิ่งแปลกปลอม หากเม็ดเลือดขาวสูงขึ้นในปริมาณปกติจึงไม่ใช่เรื่องที่ต้องแก้ไข เพียงรักษาสุขภาพให้แข็งแรงเท่านั้น เช่น   

  • หลีกเลี่ยงปัจจัยที่ทำให้ภูมิต้านทานอ่อนแอ 
  • ออกกำลังกายบ่อย ๆ  
  • กินอาหารที่มีประโยชน์ เช่น ผักผลไม้ที่มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง กระเทียม หรือเนื้อสัตว์ไม่ติดมัน

แค่รักษาสุขภาพให้ดี เท่านี้เม็ดเลือดขาวก็จะทำงานได้ดี ทำให้ภูมิคุ้มกันแข็งแรง พร้อมต่อสู้กับเชื้อโรคและสิ่งแปลกปลอมที่เข้าสู่ร่างกายของเรา 


ตรวจสอบความถูกต้องโดย นพ. พิสุทธิ์ พงษ์ชัยกุล

มีคำถามเกี่ยวกับ เม็ดเลือดขาวสูง? สอบถามฟรีทาง LINE รับคำตอบได้ทันที ตลอด 24 ชั่วโมง เพื่อความสบายใจของคุณ

หากคุณติดตั้ง LINE บนคอมพิวเตอร์ของคุณแล้ว ระบบจะเปิดบัญชีทางการ LINE ของ Jib AI ผู้ช่วยสุขภาพ โดยอัตโนมัติ

หากคุณยังไม่ได้ติดตั้ง LINE บนเดสก์ท็อป โปรดสแกน QR โค้ดด้วย LINE บนโทรศัพท์มือถือของคุณเพื่อเริ่มแชทกับ Jib AI ผู้ช่วยสุขภาพ